Zenbat balio du urak?

Gasteizko Uraren Astearen barruan, bisita izan dugu Kolonbiatik, bidexkako komunitate-akueduktuaren buru eta kudeatzaile den Elcira Ruiz (Potrerito/El Aguacate, Restrepon), eta Sigifredo Toro, Federación de Organizaciones Comunitarias Gestoras del Agua (FECOSER)-reko burua. Haiek urarekiko prozezuak laguntzen dituzte Instituto Mayor Campesino-ren eskutik. 

Aste honetan, hainbat jardueratan parte hartzeko aukera izan dute. Horietako bat, Gasteizko Egibideko Ingurumen Hezkuntza eta Kontroleko goi-mailako lehen urteko world-kafea izan da. Kalimba Elkartearen interpretazio musikala izan dugu, gitarran eta oinetan zehar egindako bidaia, naturak batzen gaituela baina erne dagoela ohartzeko. Gure goizean, belarria eta usaimena zeharkatu zituen mahaiaren inguruan, pastekin, "manjar blanco" (Valle del Caucako gozoki tipikoa) eta nola ez, kafea. Ikasitakoan, Elcirak eta Sigifredok Kolonbiako urarekin zer gertatzen da?, nolakoa da komunitate-akueduktu baten eraikuntza eta kudeaketa? zer eginkizun dute gazteek uraren kudeaketan? edo Elcirak konturatzea bere komunitate-akueduktuan edateko ura duela 8 egunetara soilik.

Egibideko egonaldia laburra egin zitzaigun, Gasteizko uraren ibilbidea espero zuten, baina hausnarketa eserita geratu zen: Zenbat balio du bizitzak? bizitzak ez du preziorik, beraz, zenbat balio du urak? urak ez du preziorik bizia delako.

Ura izateko giza eskubideari eta haren kudeaketari buruzko elkarrizketa ere egin ahal izan dugu:

Zergatik behar dute hiritartasun globala ingurumengaiek, hala nola ura izateko giza eskubideak eta haren kudeaketa komunitarioak? 

Uraren kudeaketa komunitarioaren ikuspegiaren eta ikuskeraren barruan, funtsezkoa da lurraren eta uraren arteko artikulazioa; izan ere, urari eragiten bazaio, lurra, gizakiak eta espezie biziak ere ukitzen dira.

Begirada globala behar dugu, giza espezieak sortu duelako desoreka eta naturaren suntsiketa hori, eta geratzen zaiguna harmonia hori berrezartzea da. Duela urte asko ez zen urari buruzko hitzaldirik, urari buruzko gairik edo uraren mundu-egunik ikusten; horrek erakusten digu munduko egoera kritikoa dagoela, eta, batez ere, lurraldeak jasaten ari diren aldaketa malkartsuetan ikusten ari garela.

Tenperatura-aldaketek, uda handiek, lehorteek edo arrazionalizazioek funtsezko zerbait ulertarazi behar digute. Ura elementu naturala da, eta ez du egoera ekonomiko, kultural edo etnikoari begiratzen, baizik eta mundu osoari ematen zaio; orduan, ulertu behar dugu artikulatu egin behar dugula, bizi ditugun hondamendiak nola geldiaraziko ditugun jakiteko eta mundua ikusteko dugun modua aldatzeko, ura ondasun komuna delako eta harekin harmonian bizi behar dugulako gobernantzaren ikuspuntutik.

Zure ustez, zergatik da garrantzitsua pertsonak heztea, ikastea eta sentsibilizatzea ingurumen-gaiei eta ondasun komunei buruz, hala nola urari buruz?
Komunitateak, oro har, ez daki zer gertatzen ari zaigun, baina jendea hasi da bizitzen; adibidez, nire herrialdean dagoeneko bizi dugu klima-aldaketa. Nahiago nuke beranduegi ez izatea, dagoeneko ez dugulako itzultzeko astirik; baina bai ura elementu sakratutzat hartzeko, non naturaren degradazioa eragiten duten gizakien ikuspegi indibidualista gainditu baitezakegu, eta ikuspegi kolektiboaren alde egiteko, non, naturari mesede egiten badiogu, guk ere etekina aterako baitiogu naturan gaudelako.

Garrantzitsua da gazteak sentsibilizatzea, batez ere, aurrerago ez dakitenak direla, eta gazteak, ikastetxeak, ikasleak, nekazariak pixka bat sentsibilizatzea, denbora denoi aldatzen ari zaigulako.