Eskola segurtasun gunea

Carlota Momobela pedagogoa eta orientatzailea da, baita Karibu "Amigos del pueblo africano" elkarteko Gizarte Teknikaria ere. Joan den maiatzean Iruñean egin zen “Eskolaren eginkizuna migratzaileen harreran” jardunaldian parte hartu zuen, Mugetatik Haratago proposamenaren baitan. Jardunaldia hezkuntza munduko eragile ezberdinen artean partekatzeko eta hausnartzeko espazio gisa sortu zen, eta askotariko ahotsak eta esperientziak entzuteko aukera eman digu, gure ikastetxeak arrazismorako lekurik ez duten harrera leku bihurtzeko.

Carlotarekin hitz egiteko aukera izan genuen eta bere esperientzia pertsonal eta profesionaletik partekatu zizkigun gogoeta eta ideia batzuk erreproduzitu genizkizuen.

Migrazio eta arrazializaziorako gune seguruak al dira gure ikastetxeak?
Ez dira arrazakeriari buruzko ikusmolde okerra dagoelako. Arazo bat ikusten ez denean, identifikatzen ez denean eta bertan lan egiten ez denean, oharkabean pasatzen da, besterik gabe. Ikastetxeetan arrazakeria dagoela ukatzeak, beste pertsona batzuen narratibak gutxiesteko ideia hori betikotu besterik ez du egiten, ikasleak zein haien familiak markatzen dituzten estereotipoak daudela ez onartzeak. Hori dela eta, arrazakeria zer den, nondik datorren eta nondik datorren jakin behar da.Biologikoki
bakarra egon edo ez, arraza, gainera, konstruktu soziala da. Horregatik da hain garrantzitsua arrazaren ikuspegia kontuan hartzea. Hainbat kasuistika daude; ez da gauza bera Senegaletik etorri berri den neskato bat, edo hemen denbora asko bizitzen daramaten migratzaileen alaba den neskato bat. Ez da gauza bera maila sozioekonomiko ertain-altuko familia batean haztea, edo maila sozioekonomiko baxuko familia batean haztea, gurasoek egun osoan lan egiten badute, edo seme-alabak hezkuntza-laguntzako baliabideez hornitu ezin badituzte, edo, besterik gabe, haurrek etxeko eta familiako lanez arduratu behar badute.

Nola heltzen diogu arrazakeriaren aurkako borrokari gure eskoletan?Lehenik eta behin, narratiba kolonialak baztertu
behar ditugu, pertsona migratzaile eta arrazializatuei buruzko estereotipo negatiboak indartzeko. Migrazioak betidanik egon dira, eta aitortu behar dugu aniztasuna ekarpen esanguratsua eta oso positiboa dela.

Baina, batez ere, ezin dugu pertsona talde batera murriztu ekintza batzuen negatibotasuna, eta ezin ditugu estrapolatu Haur Hezkuntzako, Lehen Hezkuntzako eta Bigarren Hezkuntzako ikasleak, jarrera helduak. Horri deitzen diot nik "haurren nagusikeria"; horrek esan nahi du ezarrita ditugun estereotipoetatik abiatuta, talde migratzaileen helduen jokabideak estrapolatzen ditugula, haur edo nerabeen talde migratzaileetara. Aldaketa soziala ematea nahi badugu, entzun eta babestu egin behar dugu.

Zergatik txertatu behar dugu ikuspegi migratzailea eta arrazakeriaren aurkakoa hezkuntza prozesuetan?

Egiten den akats larrienetako bat da arrazakeriaren aurka hitz egitean mundu guztia legitimatuta sentitzen dela iritzia emateko. Genero-indarkeriarekin lotutako gaietan gertatzen den bezala. Gizon batek tratu txarren biktima izan den emakume bat nola sentitzen den azaltzeko diskurtsoa gidatu behar ez lukeen bezala, migrazioei eta arrazakeriari buruz hitz egitean ez luke gai horien buru izan behar, eta ezin da pertsona zuria izan. Pertsona migratzailea izan behar du, ahotsa duelako, esperientzia duelako eta, batez ere, zuritasunetik eta pribilegio zuritik ulertzen ez diren hainbat ikuspuntutatik ekarpenak egin ditzakeelako.